HAGB Nedir? Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı, Şartları ve Sonuçları

HAGB (Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması) Nedir?

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB), sanık hakkında kurulan mahkumiyet hükmünün, belirli şartların varlığı halinde, sanık açısından herhangi bir hukuki sonuç doğurmaması anlamına gelen bir ceza muhakemesi kurumudur. Ceza Muhakemesi Kanunu'nun (CMK) 231. maddesinde düzenlenmiştir. Amaç, özellikle ilk kez suç işleyen ve cezası az olan kişilere bir şans daha vererek topluma yeniden kazandırmaktır.

HAGB Kararı Verilebilmesinin Şartları Nelerdir?

Bir sanık hakkında HAGB kararı verilebilmesi için aşağıdaki şartların tamamının birlikte gerçekleşmesi gerekir:

• Ceza Miktarı: Yargılama sonucunda sanığa hükmedilen cezanın, 2 yıl veya daha az süreli hapis cezası ya da adli para cezası olması gerekir.
• Sabıka Kaydı: Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkum olmamış olması şarttır. Taksirli suçlardan alınan mahkumiyetler HAGB kararı verilmesine engel değildir.
• Mahkemenin Kanaati: Mahkemenin, sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışlarını göz önünde bulundurarak, yeniden suç işlemeyeceği hususunda bir kanaate varması gerekir.
• Zararın Giderilmesi: Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı bir zarar varsa, bu zararın aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi gerekir.
• Sanığın Kabulü: HAGB kararı verilebilmesi için sanığın bunu kabul etmesi zorunludur. Duruşmada sanığa HAGB'yi kabul edip etmediği sorulur. Sanık kabul etmezse, hakkında HAGB kararı verilemez.

HAGB Kararının Sonuçları Nelerdir?

HAGB kararı verildiğinde, sanık için hukuki sonuçları şunlardır:

• Denetim Süresi: Sanık, 5 yıl süreyle denetime tabi tutulur. Bu süre içinde, mahkeme tarafından belirlenen bazı yükümlülüklere uyması istenebilir (örneğin, belirli bir programa katılma). Ancak genellikle sadece 5 yıl boyunca kasıtlı yeni bir suç işlememesi yeterli görülür.
• Denetim Süresinde Suç İşlenmesi: Sanık, 5 yıllık denetim süresi içinde kasıtlı yeni bir suç işlerse veya mahkemenin belirlediği diğer yükümlülüklere aykırı davranırsa, mahkeme daha önce geri bıraktığı hükmü açıklar. Yani sanık, ilk suçtan aldığı cezayı çeker.
• Denetim Süresinin Başarıyla Tamamlanması: Sanık, 5 yıllık denetim süresini kasıtlı bir suç işlemeden ve yükümlülüklere uygun şekilde tamamlarsa, mahkeme davanın düşmesine karar verir. Bu durumda, dava hiç açılmamış gibi kabul edilir ve mahkumiyet kararı adli sicil kaydına (sabıka kaydına) işlemez.

HAGB Kararı Adli Sicil Kaydında (Sabıka Kaydında) Görünür mü?

HAGB kararları, adli sicil kaydında görünmez. Bu kararlar, sadece hakim ve savcıların görebileceği ayrı ve özel bir sisteme kaydedilir. Bu nedenle, HAGB kararı alan bir kişi, adli sicil kaydı aldığında 'sabıkasız' olarak görünecektir.

HAGB Kararına İtiraz Edilebilir mi?

Evet, HAGB kararına karşı itiraz yolu açıktır. Kararın tebliğinden veya tefhiminden (yüze okunmasından) itibaren 7 gün içinde, kararı veren mahkemeye bir dilekçe ile veya zabıt katibine beyanda bulunmak suretiyle itiraz edilebilir. İtirazı, o yerdeki Ağır Ceza Mahkemesi inceler.